کلیات
اربعین حسینی چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورای سال ۶۱ق که با ۲۰ صفر مصادف است. براساس برخی از نقلها، اسیران کربلا روز ۲۰ صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند؛ البته گروهی از علما همچون شیخ مفید و شیخ طوسی تصریح کردهاند که اسرا در بازگشت از شام به مدینه رفتند. همچنین جابر بن عبدالله انصاری، در این روز بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده است. براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع)، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد.
زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است و بنابر روایتی از امام حسن عسکری(ع) از نشانههای مؤمن دانسته شده است.
۲۰ صفر در ایران تعطیل رسمی است و شیعیان در این روز عزاداری میکنند. پیادهروی اربعین شیعیان به سوی کربلا، یکی از گستردهترین مراسم عزاداری شیعیان بوده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است.
ریشه تاریخی
اربعین به معنای چهلم است و ۲۰ صفر را که چهل روز بعد از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا است، اربعین حسینی یا روز اربعین مینامند. طبق نقلهای تاریخی، جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر اسلام(ص)، به همراه عطیه عوفی در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) بهعنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده و قبر امام حسین را زیارت کرده است. بنابه نقل کتاب «لهوف»، بازماندگان حادثه کربلا نیز در این روز به کربلا بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر شهدای کربلا را زیارت کردهاند.
بازگشت اسیران کربلا
سید ابن طاووس در لهوف نقل کرده است هنگامی که اسیران کربلا در راه بازگشت از شام، به عراق رسیدند، به راهنمایشان گفتند «ما را از راه کربلا ببر». پس هنگامی که آنها به قتلگاه رسیدند، جابر بن عبدالله انصاری و برخی از بنیهاشم را دیدند که برای زیارت قبر امام حسین(ع) آمده بودند. پس با گریه و اندوه مجلس عزایی برپا کردند و پس از چند روز به مدینه بازگشتند. البته سید بن طاووس تاریخ ورود به کربلا را ذکر نکرده است. وی در کتاب اقبال الاعمال ورود اسرا به کربلا و همچنین مدینه در روز اربعین را بعید دانسته است. سید محمدعلی قاضی طباطبایی (۱۲۹۳-۱۳۵۸ش) در کتاب تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهداء(ع)، بازگشت اسرا به کربلا در اولین اربعین را درست دانسته است. برخی نیز با توجه به شواهد و قراینی همچون درستی احتمال الحاق سر امام حسین(ع) به بدنش در روز اربعین، محل دفن سر و وجه استحباب زیارت اربعین حضور اسرا در کربلا را پذیرفتنی دانستهاند.
شیخ مفید و شیخ طوسی و کفعمی تصریح کردهاند که کاروان اهل بیت (ع)، پس از برگشت از شام، به مدینه رفتهاند نه کربلا. گروهی مانند محدث نوری و شیخ عباس قمی نیز معتقدند به دلیل دوری مسافت، ممکن نیست بازماندگان کربلا چهل روز بعد از عاشورا به کربلا بازگشته باشند؛ زیرا پیمودن مسیر کوفه تا شام و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان ۴۰ روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. علاوه بر این برخی بر این باورند که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.
گروهی نیز ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای بازماندگان به کربلا در مسیر شام به مدینه، زمان آن را حدود پایان صفر و اوایل ربیع الاول و یا زمانی بعد از آن دانستهاند.[نیازمند منبع] برخی دیگر، اربعین سالهای بعد را زمان این رویداد شمردهاند.
الحاق سر به بدن
براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع) که در روز عاشورا جدا شده بود، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد. این قول مشترک میان بسیاری از مورخان و اندیشمندان شیعه و سنی است.
ابن شهر آشوب سخن سید مرتضی که گفته است «روایت کردهاند که سر امام حسین(ع) با جسد در کربلا دفن شد»، نقل کرده و سپس از قول شیخ طوسی نقل کرده است که به سبب ملحق شدن سر امام به بدن و دفن آن، زیارت اربعین توصیه شده است.
براساس برخی گزارشهای حدیثی و تاریخی، سر امام حسین(ع) در حرم امام علی(ع) در نجف، قبرستان بقیع در مدینه، دمشق و مصر دفن شده است.
زیارت اربعین
در حدیثی از امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین یکی از پنج نشانه برای مؤمن شمرده شده است. زیارتنامهای برای روز اربعین از امام صادق(ع) نقل شده است. شیخ عباس قمی این زیارتنامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورا غیر معروفه، با عنوان زیارت اربعین نقل کرده است.
به گفته قاضی طباطبایی زیارت روز اربعین در نزد شیعیان زیارت «مَرَدّ الرَّأس» نیز خوانده میشود. مَرَدُ الرأس یعنی بازگرداندن سر، و منظور آن است که در این روز که اسرای اهل بیت به کربلا بازگشتند سر امام حسین(ع) را نیز به کربلا آوردند و دفن کردند.
راهپیمایی اربعین
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء مینویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنیامیه و بنیعباس نیز به این حرکت مقید بودهاند. توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت میگیرد یکی از پرجمعیتترین راهپیماییها در جهان شمرده میشود. پس از سقوط حزب بعث عراق جمعیت این زائران چند برابر شده است، به طوری که گزارشها از حضور ۱۵ میلیون زائر در سال ۱۳۹۲ش، حدود ۲۰ میلیون در سال ۱۳۹۳ش و ۲۷ میلیون در سال ۱۳۹۴ش خبر دادهاند.
آمار وزارت کشور عراق حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۲ش دستکم یک میلیون و ۳۰۰ هزار زائر خارجی به عراق آمده و در راهپیمایی اربعین شرکت کردهاند.
انتفاضه اربعین
در إنتفاضه صفر عراق، شیعیان عراق در قالب پیادهروی اربعین بر ضد حکومت حزب بعث در صفر سال ۱۳۹۷ق (برابر با ۱۹۷۷م-۱۳۵۵ش) قیام کردند. در این سال حزب بعث عراق برگزاری مراسمهای مذهبی و برقراری موکب و پیادهروی به کربلا را ممنوع کرد؛ اما مردم نجف در ۱۵ صفر آماده برگزاری مراسم پیادهروی اربعین شده و به سمت کربلا حرکت کردند. این حرکت با برخورد حکومت صدام حسین مواجه شد و تعدادی از مردم کشته و گروهی نیز زندانی شدند. سید محمدباقر حکیم در این انتفاضه به حبس ابد محکوم شد و برای برخی علما همچون علامه عسکری، سید محمدحسین فضلالله که از عراق فرار کرده بودند، نیز حکم اعدام غیابی صادر شد.
مدیرکل دفتر حملونقل مسافر سازمان راهداری از ابلاغ بخشنامه افزایش کرایه حمل توسط رئیس سازمان راهداری خبر داد.
کد خبر: ۱۲۲۸۵۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۰۵
در آیین تجلیل از خادمان اربعین حسینی انجام شد؛
در مراسمی با حضور معاون وزیر کشور و رئیس ستاد مرکزی اربعین، از اقدامات بیمه معلم در همایش جهانی اربعین حسینی تقدیر شد.
کد خبر: ۱۲۱۶۰۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
همراه اول توانست با تکیه بر ظرفیتهای ویژهای که به مناسبت اربعین 1402 در تعامل با اپراتورهای عراقی فراهم آورد، بیش از 10 میلیون دقیقه ترافیک مکالماتی و 650 ترابایت ترافیک اینترنتی را از مسیر رومینگ بینالمللی مدیریت کند.
کد خبر: ۱۱۹۲۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۲
دکترعلیرضا قیطاسی دبیر شورای هماهنگی بانکها ازخدمات دهی ویژه بانک سپه به زائران اربعین حسینی قدردانی کرد.
کد خبر: ۱۱۹۲۷۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱
ایرانسل با توسعه ظرفیت و زیرساختهای شبکه، تقویت و بهینهسازی پوشش رادیویی، راهاندازی موکب ویژه در مرز، تخفیف تعرفههای رومینگ، ارائه بستههای رومینگ اینترنت، مکالمه و پیامک با تخفیف استثنایی، ارائه اینترنت رایگان، ارتباط آنلاین رایگان صوتی و تصویری در پیامرسان روبیکا، ارائه رایگان سرویس روبینو و استقرار کارشناسان و نمایندگان ایرانسل در کشور عراق و نقاط مختلف مرزی، به زائران اربعین حسینی (ع) خدمترسانی کرد.
کد خبر: ۱۱۹۲۳۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۹
حسینیه تابناک
مراسم اربعین حسینی در لندن در آخر هفته نزدیک به اربعین در قالب یک دسته عظیم خیابانی برگزار میشود. گوشههایی از مراسم عظیم امسال که امروز برگزار شد را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۹۲۳۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۹
مدیرکل میراث فرهنگی فارس اعلام کرد؛
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان فارس از ورود تور رالی گردشگری خانواده «لال پری» هندوستان به مناسبت هفته جهانی صلح به شیراز خبر داد.
کد خبر: ۱۱۹۱۹۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۷
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی که برای شرکت در راهپیمایی اربعین حسینی به عراق سفر کرده پس از حضور در این مراسم معنوی و تشرف به عتبات مقدس نجف و کربلا با حضور در محل شهادت شهید حاج قاسم سلیمانی ابومهدی مهندس و سایر شهدای حمله تروریستی آمریکا به فرودگاه بغداد به مقام شامخ این شهدا و شهدای مقاومت ادای احترام کرد.
کد خبر: ۱۱۹۱۹۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۷
سیدمجید میراحمدی گفت: امسال تعداد گیتهای عراق در مرز مهران از ۳۰ گیت به ۱۲۰ گیت افزایش یافت، این موضوع شدت سرعت عبور زوار را افزایش داد.
کد خبر: ۱۱۹۱۸۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۷
حسینیه تابناک
پس از پایان مراسم اربعین حسینی ، عراقیها که برای چند هفته میزبان زوار بودهاند، اقدام به جمع آوری موکبها میکنند اما این جمع آوری با حال عجیب و تاثر آنها همراه است. این لحظات را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۹۱۸۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۶
رئیسجمهور از دولت و ملت عراق برای برگزاری شکوهمند راهپیمایی اربعین حسینی قدردانی کرد.
کد خبر: ۱۱۹۱۷۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۶
نبض خبر
حجت الاسلام و المسلمین ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در مراسم جاماندگان اربعین حسینی در امامزادگان باقریه بیرجند شرکت کرد. در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۹۱۶۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۵
سید ابراهیم رئیسی در اجتماع بزرگ عزاداران اربعین حسینی در امامزادگان باقریه بیرجند تاکید کرد: دشمن میخواست عاشورا نماند، اما اراده خداوند بر آن شد تا عاشورا روز پایان نباشد، بلکه روز آغاز باشد.
کد خبر: ۱۱۹۱۶۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۵
مراسم راهپیمایی جاماندگان اربعین حسینی در تهران صبح امروز چهارشنبه ۱۵ شهریور ۱۴۰۲ مصادف با اربعین حسینی (ع) از میدان امام حسین (ع) به سمت حرم عبدالعظیم حسنی (ع) با حضور عزاداران و عاشقان اهل بیت (ع) در حال برگزاری است.
کد خبر: ۱۱۹۱۶۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۵
مراسم عزاداری هئیتهای دانشجویی با حضور رهبر انقلاب آغاز شد.
کد خبر: ۱۱۹۱۶۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۵
همزمان با فرارسیدن اربعین سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (علیهالسلام) مراسم عزاداری شب اربعین حسینی با حضور دستههای عزاداری از کشورهای مختلف در بینالحرمین برگزار شد.
کد خبر: ۱۱۹۱۵۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۵
مراسم عزاداری شب اربعین حسینی با حضور جمعیت عزاداران حسینی در کربلای معلی برگزار شد.
کد خبر: ۱۱۹۱۵۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۵
حسینیه تابناک
میزان ارادت عراقیها به زائرین اربعین حسینی و همچین احترامشان به ایرانیها در جریان این سفر معنوی که همگی به ارزشهای مشترک مذهبی و برادری دینی بازمیگردد، منجر به ثبت صحنههای عجیبی شده است. یکی از این صحنهها که یک افسر عراقی در مواجهه با زائر خسته ایرانی رقم زده را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۹۱۵۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۵
نبض خبر
در آستانه مراسم اربعین حسینی ، گروه بزرگی از زائرین ولایتمدار، شعار «لبیک یا خامنهای» را در نقطهای مشخص در کربلای معلی سر دادند. این لحظات را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۹۱۵۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۵
حسینیه تابناک
در طول مسیر پیاده روی اربعین، هرکه در حد توانش خدماتی به زائرین ارائه میدهد و یکی از این خدمات رایگان نیز پاساژ پای زائرینی است که مسیر طولانی پیاده روی کردند. ویدیویی از ماساژ پاهای زائرین پیادهٔ طریق الحسین (علیه السلام) به وسیلهٔ نوجوانان عاشق سیدالشهداء را میبینید که در مراسم اربعین ثبت شده است.
کد خبر: ۱۱۹۱۴۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۴